صادق چوبک
صادق چوبک، نویسندهای ایرانی با تأثیرگذاری مشابه صادق هدایت و محمدعلی جمالزاده، به عنوان یکی از پدران داستاننویسی نوین در ایران شناخته میشود. او در تاریخ ۱۴ تیر ۱۲۹۵ در بوشهر متولد شد و در ۱۳ تیر ۱۳۷۷ در برکلی واقع در ایالت کالیفرنیا در ایالات متحده درگذشت.
آثار وی اغلب به بررسی تیرهروزی مردمی پرداخته و به نقد خشونت و نادانی در جامعه میپردازد. او اغلب تصویری واقعگرا از زندگی افرادی را به تصویر میکشید که در گیرندههای خرافه و نادانی قرار دارند و به مذهب خود پایبند هستند. داستانها و رمانهای چوبک به شدت واقعگرا بوده و خشونت و ناعدالتی در زندگی لایههای پایینتر جامعه را نشان میدهند. او به وسیله نقد این وضعیتها، خواننده را به درک چالشهای جامعه و فهم عمیقتری از واقعیتهای اجتماعی هدایت میکند.
منجر به ایجاد تصویری از زندگی انسانهای گرسنه، فرسوده، و بیآرمان میشود که به وضعیت رکود و جمود زندگیشان اشاره دارد. او در آثاری همچون مجموعه داستان “انتری که لوطیاش مرده بود” و رمانهای “سنگ صبور” و “تنگسیر” این موضوعات را با دقت بیشتری بررسی کرده است. در داستانهای چوبک، نه تنها زمینهساز آرمانهای بزرگ نیست، بلکه نقد زخمها و چرکهای جامعه نیز مطرح شده و یک رابطه دیالکتیکی بین جنبههای مختلف خشونت به تصویر کشیده میشود.
وی با نگاهی منحصر به فرد به طبقات فرودست میپردازد و شخصیتها و ماجراها را به نحوی ترسیم میکند که خلق باورهای بزرگ و تلاش برای تغییر در جامعه را ناگزیر میسازد. این رویکرد ویژه او در خلق داستانها و رمانها به او ارتباطی عمیقتر با مخاطب فراهم میکند و خواننده را به تأمل در موضوعات اجتماعی و انسانی هدایت میکند.
صادق چوبک، نویسندهای با تأثیرگذاری مشابه صادق هدایت و محمدعلی جمالزاده، در ۱۴ تیر ۱۲۹۵ در بوشهر به دنیا آمد. پدرش تاجر بود اما او به کتاب علاقهمند شد و در زمینهٔ ادبیات فعالیت کرد. تحصیلات خود را در بوشهر، شیراز، و کالج آمریکایی تهران به پایان رساند و در سال ۱۳۱۶ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد.
اولین مجموعه داستانی او با عنوان “خیمه شب بازی” در سال ۱۳۲۴ منتشر شد. او در این اثر و در “چرا دریا طوفانی شد” (۱۳۲۸) به توصیف مناظر و جریانات زندگی مردم پرداخت. دیگر آثار مشهور او شامل رمانهای “تنگسیر” (۱۳۴۲) و “سنگ صبور” (۱۳۴۵) میشوند.
در “تنگسیر” که به ۱۸ زبان ترجمه شده، اوضاع ذهنی شخصیتها از دیدگاه افراد مختلف بیان شده و این اثر توسط امیر نادری به فیلمی با همین نام تبدیل شد.
چوبک با نگاه دقیق به جزئیات و درونبینیها، به عنوان یک نویسندهٔ رئالیست و گاهی ناتورالیست شناخته میشود. آثار او در سالهای بعد نیز تحت بررسیهای متعددی در کتابها و مقالات معتبر قرار گرفتهاند. او در سال ۱۳۵۵ بازنشسته شده و به انگلستان و سپس آمریکا مهاجرت کرد. در اواخر عمر، بینایی خود را از دست داد و در سال ۱۳۷۷ در برکلی، آمریکا در ۸۱ سالگی درگذشت. بنا به وصیتاش یادداشتهای منتشر نشدهاش را سوزاندند و جسد او را نیز مطابق تمایلاتش سوزاندند.
نویسنده محبوب ایرانی، صادق چوبک، در دهههای ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ میلادی مجموعههای داستان و رمانهای ماندگاری خلق کرد. در مجموعه «خیمهشببازی» (۱۳۲۴)، داستانهایی نظیر «نفتی»، «گلهای گوشتی» و «پیراهن زرشکی» جای گرفتهاند. این مجموعه بهدلیل داستان «اسائه ادب» تا ده سال بعد اجازه چاپ مجدد نگرفت.
«انتری که لوطیاش مرده بود» (۱۳۲۸) شامل داستانهایی چون «قفس» و «توپ لاستیکی» است. رمان «روز اول قبر» (۱۳۴۴) با داستانهایی همچون «گورکن» و «روز اول قبر» منتشر شده است.
داستانهای کوتاه چوبک شامل «عمر کشون» و «قفس» نیز برجسته هستند. دو رمان بلند او، «تنگسیر» (۱۳۴۲) و «سنگ صبور» (۱۳۴۵) به ترتیب به ۱۸ زبان ترجمه شدهاند. رمان «تنگسیر» توسط امیر نادری به فیلمی با عنوان همین نام تبدیل شد.
علاوه بر آثار ادبی، چوبک ترجمههایی نیز از جمله «آدمک چوبی» اثر کارلو کلودی و «غراب» از ادگار آلن پو را به فارسی انجام داد. در پایان دوره فعالیت ادبی خود، در سال ۱۳۵۵ بازنشسته شد و به کشورهای انگلستان و آمریکا مهاجرت کرد. او در سال ۱۳۷۷ در برکلی، آمریکا در ۸۱ سالگی درگذشت و طبق وصیتش، یادداشتهای منتشر نشدهاش را سوزاندند