دانلود و دسترسی رایگان به پادکست به نام جان

سلام دوستان من نیما شهسواری و این برنامه به نام جان است.

 با شما هستم.

 این قسمت اول از ویژه برنامه ساخت های انسانی است و ما قراره توی این قسمت مقدمه ای پیرامون این بحث داشته باشیم.

 ممنون که همراه من هستید.

 خب دوستان توی این ویژه برنامه مشخص ما قرار هست که پیرامون بر ساخت های انسانی صحبت کنیم.

 ارزش ها، هنجار ها، نهاد هایی که توسط انسان ساخته شده، گاها متضاد با طبیعت و ذاتی که می بینیم و برخی از مواقع هم همداستان و هم راستا و به نوعی تکمیل کننده ی موضوعات طبیعی و ذاتی.

 خب اول یک شمای کلی پیرامون این ویژه برنامه داشته باشیم و بعد وارد بحث اصلی بشیم.

 قاعدتا این قسمت ابتدایی در باب این مقدمه ای است که ما با این برساخت اصولا بیشتر آشنا بشیم و نزدیک بشیم به این مفهوم.

 مشخصا در قسمت های آتی بتونیم گسترشش بدیم و قسمت های آتی هم قاعدتا در باب عناوین مهم از این برساخت ها صحبت خواهد شد.

 عناوینی مثل خدا، ادیان، حکومت، سیاست، هنر، اخلاق و عناوینی از این دست که هر کدوم به نوعی یک برساخت انسانی هستند و سعی میشه که تا جایی که ممکنه در باب این برساخت ها صحبت بشه.

 در باب موضوعات منفی که در خودش جای داده و مضراتی که پدید آورده و در عین حال در باب اون نقطه ای که ما باید ازش استفاده بکنیم و در اون انتهای این داستان هم ما به نقطه ای برسیم که حالا در باب ساخت برساخت های تازه به نوعی درست کردن این برساخت ها و بهتر پیش بردنش و حتی حذف برخی از این برساخت ها صحبت بکنیم و به سمت و سویی بریم که باید به نوعی قدم برداریم.

 توضیح تکمیلی به نظرم خوب هست در باب اینکه ما بدونیم در این ویژه برنامه قرار هست با چه موضوعی روبه رو بشیم.

 اما قسمت ابتدایی این مقدمه و پیشگفتار پیرامون برساخت های انسان نقطه ابتدایی هستش که ما باید بدونیم در باب برساخت ها صحبت می کنیم منظورمان چیست؟

 خب قاعدتا در این تعریف ابتدایی و ساده برساخت انسانی در معنای لغوی و واژه به واژه خودش معنای خودش را حمل می کند.

 ما در باب موضوعی صحبت می کنیم که انسان سازنده ی آن هست، انسانی را پدید آورده، به آن ارزش داده، مبدل به هنجار کرده، مبدل به یک رفتار اجتماعی کرده، در همه جا هم شاهدش هستیم.

 موضوعات خیلی مشخصی نیست که بگوییم در همین ها محدود می شود، نه دائما در فرهنگ های متفاوت، در نگاه های مختلف، در باورهای مختلف بازتولید می شود.

 شکل تازه ای به خودش میگیره و هر بار میتونه تغییر بکنه و ما اصولا شاهد این مفاهیم هستیم چرا که انسان اصولا با ذهنیت خودش جهان رو به نوع دیگری تفسیر کرده، معنا کرده از اون جنبه های غریزی خودش دور شده و حالا سعی کرده با ذهن، با خلاقیت، با فکر عناوین تازه ای رو به جهان بده.

 گاها این برساخت ها برساخت هایی است که برای زندگی جمعی ما مفید بوده و بعضی اوقات هم ضرر داشته و حالا قرار است که در باب این مضرات و این فایده ها بیشتر صحبت بکنیم.

 خب قاعدتا وقتی در باب این برساخت صحبت می کنیم در آن شکل بزرگ خودش همه عناوین مهم را می شناسیم.

 یعنی می دانیم که وقتی در باب سیاست صحبت میکنیم این یک برساخت انسانی است، یک حرکت جمعی است برای ساختن یک نظام مشخص که بشه توش زندگی جمعی رو اداره کرد، بهتر به پیشبرد رفاه جمعی بالاتری رو پدید آورد.

 حالا با این تعاریفی که ما میشناسیم یعنی به عنوان مثال تعاریفی که ما برای اون در نظر گرفتیم میتونه تعاریف متفاوتی داشته باشه اما قاعدتا این یکی از برساخت های انسانی است.

 همتای اون هنر هست، ادیان و خدا هست، اقتصاد هست و مفاهیم دیگه ای که همه ما باهاش به نوعی آشنا هستیم زندگی روزمره ما رو هم تحت تاثیر قرار میده.

 اما اگر بخوایم از این موضوع فاصله بگیریم میتونیم در حتی موضوعات خیلی ساده هم روبرو بشیم با این برساخت های انسانی.

 انسانی که مدام در حال تولید این برساخت ها و ارزش هاست.

 به عنوان مثال یک مثال ساده ای رو باهاتون مطرح میکنم.

 انسان در باب ساختن این برساخت ها هیچ محدودیتی برای خودش قائل نیست.

 یعنی مدام در حال بازتولید این برساخت هاست.

 یکی از عناوین مهم و کلیدی ساخت طبقات هست.

 یعنی شما با انسانی روبه رو میشید که دائما در حال به وجود آوردن طبقات هست.

 شما طبقات رو در ادیان میبینید در اون شکل کلاسیک خودش میبینید، مواجه میشید مثلا با خدایی که نوک هرم هست، پیامبرانی که وجود دارن، نمیدونم مومنینی که وجود دارن، زنان و مردانی که طبقه بندی میشن وقتی وارد ساختار های اقتصادی میشید، اجتماعی میشید، مدام در حال بازتولید طبقات هستید اما موضوع به همین جا خاتمه پیدا نمیکنه.

 شما حتی در دل این روبه رو میشید با انسان هایی که برای اندام خودشون طبقات بوجود میارن میاره.

 یعنی در بین انسان ها به ویژه انسان ایرانی رو که من باهاش بیشتر در ارتباط بودم رو مثال میزنم.

 شما مواجه میشید با طبقاتی که در بین اندام ما شکل گرفته.

 مثلا دست با پا ارزش دست بیش تر هست در نگاه نه به مفهوم عملی خودش.

 این که دست مثلا انسان بدون دست و یا بدون پا براش زندگی سخت تر هست نه یک برساخت کاملا دور از ذات و عمل اون جسم مشخص که میتونه چی باشه، میتونه جسم باشه یا هر چیز دیگه ای باشه.

 یعنی شما اگر به دست بوسی کسی برید کم تر تحقیر شدید تا به پابوسی کسی.

 حالا اگر این بوسیدن خلاصه به صورت بشه باز جنبه و معنای دیگری پیدا میکنه.

 منظور از این برساخت ها این هست که شما ریشه این رو و بازتولید این رو به کرات در موضوعات متفاوتی میتونید ببینید.

 هر بار در اشکال مختلفی تکرار میشه که در موضوعات بنیادی که زندگی شخصی ما رو تحت تاثیر قرار داده چه در موضوعات شخصی و خیلی خیلی کوچک زندگیمون.

 موضوع مهم این هستش که این برساخت ها مدام میتونه تکرار بشه و هر بار هم با عناوین تازه ای شکل بگیره و به پیش بره.

 وقتی ما در باب این برساخت ها صحبت میکنیم منظور نظرمون تا این حد ریز شدن به این مطلب هست.

 یعنی وقتی ما میگیم برساخت انسانی موضوع فقط و فقط عناوین مهم و بزرگ نیست که سعی میکنیم در این ویژه برنامه دربارشون صحبت کنیم.

 وقتی درباب برساخت صحبت میکنیم هر نوع برساختی، هر نوع ارزش تازه ای، هنجار تازه ای که انسان پدید بیاره و وقتی بهش نزدیک بشید ببینید که با ذات طبیعت ذره ای در تضاد هست.

 ذره ای در تناقض هست.

 مفهومی رو همتای مفهوم بنیادین در طبیعت دنبال نمیکنه.

 در ذات دنبال نمیکنه.

 گاها میتونه همداستان و همراستا با اون نگاه ذات‌گرایانه طبیعی باشه.

 اما وقتی بهش نزدیک و نزدیک تر میشید میتونید تفاوت هاش رو ببینید.

 شاید تکمیل کننده باشه اما در نهایت به نوعی قرض گرفته و وام گرفته از اون معنای مشخص موجود در ذات مفهوم بر ساخت.

 پس قاعدتا یک موضوع وسیع و بزرگ نیست.

 یک طیف گسترده ای از ساخته های انسانی و ما قاعدتا در این ویژه برنامه و در تمام برنامه هایی به نام جان در باب مباحث فکری صحبت میکنیم.

 در باب مباحثی که زندگی انسان و زندگی جمعی ما رو در حیطه فکر و عمل تحت تاثیر قرار داده یعنی این برساخت ها میتونه خیلی گسترده تر بشه.

 خب تمام تمدنی که ما میشناسیم، معماری که ما میشناسیم همه و همه هم برساخت های انسانی است.

 اما در این ویژه برنامه بیشتر در باب این مباحث فکری داره صحبت میشه.

 چیزی همتای مثلا ادیان، خدا، حکومت، سیاست.

 موضوعاتی از این دست قاعدتا پا در زمین مادی خودش داره پا در زمین فکری خودش داره و در همه جا شما میتوانید رد پای اون رو ببینید.

 اما یکی از موضوعات مهم و اساسی در زمینه برساخت ها، ریشه های شکلگیری این برساخت هاست.

 خب قاعدتا انسان ها به واسطه اینکه بتونن زندگی بهتر و راحت تری رو داشته باشن توامان با رفاهی داشته باشن دست به بوجود اوردن این برساخت ها زدن یعنی یکی از دلایل عمده و مهم قاعدتا همین مسئله بود.

 یعنی شما وقتی نزدیک به یکی از اون مفاهیم بنیادین و برساخت های مهم انسان یعنی حکومت میشید میبینید که خب قاعدتا انسان ها به واسطه زندگی جمعی بهتر و رفاه بهترشون بوده که دست به بوجود آوردن این حکومت ها زدند.

 حال اینکه در آتی چه نتایجی به بار داشته موضوع ما نیست.

 خب قاعدتا در اون قسمت مشخص درباره اش صحبت میکنیم اما موضوع ریشه شکل گیری این عنوان هست.

 حالا وقتی بهش نزدیک میشید میبینید که از یک سمت و سو پا در اون نگاه ذاتی داره.

 یعنی اصولا به واسطه اینکه انسان همتای خیلی از حیوانات زندگی جمعی و اجتماعی میکنه، خانه نیازمند یک.

 به وجود آوردن یه همچین نظمی بوده یعنی به نوعی وام گرفته از اون نگاه ذاتی هست و این اون نقطه گره خوردن و تلاقی برساخت های انسانی با ذات و طبیعت هست.

 یعنی از یک سو شما دارید میبینید که نیاز هایی در دل انسان وجود داره، نیازهای ذاتی که درونش هست و حالا سعی در به وجود آوردن یک برساخت هایی میکنه و حالا موضوع مهم و اصلی این هستش که بتونه در این پیشبردن برساخت با عقل و استدلال بیشتر حرکت کنه.

 چیزی که گاها ما رو به رو میشیم باهاش که همچین موضوعی رو در خود جای نداده.

 حالا انسانی که بر پایه اتفاق و احتمال داره جلو میره حالا دیگه از اون جنبه های اصلی و حقیقی داره دور و دورتر میشه و به نوعی دست رو به دل غریزه سپرده تا هرجوری که میتونه دنیای اون رو به پیش ببره.

 پس قاعدتا وقتی ما نزدیک به مفهوم برساخت های انسانی میشیم، اولین چیزی که نگاه ما رو به خود جلب میکنه قاعدتا همین ریشه های شکل گیری است که ریشه های شکل گیری بدون شک در راستای زندگی بهتر و بهزیستی انسان ها یعنی اون ریشه ی ابتدایی قاعدتا این بوده که این افکار اشتباه بوده باشن، میتونه استدلال ها اشتباه بوده باشه و در نهایت مسیری که طی شده هم به سمت اشتباهی بوده باشه.

 اما هدف اصلی و ریشه ی شکل گیری قاعدتا زندگی بهتر بوده.

 شما به هر کدوم از این برساخت ها که نگاه میکنید مثلا اگر نزدیک به مفهوم خدا میشید که حالا ما در قسمت مشخصش بیشتر و دقیق تر دربارش صحبت میکنیم.

 اما قاعدتا این نزدیکی به این مفهوم خیلی ساده است.

 برای زندگی بهتره.

 یعنی انسان پر از نیاز، پر از ترس، پر از ناتوانی.

 حالا یک نیرویی یک قدرتی میخواد ماورا تر از خودش که بتونه به اون تکیه کنه که بتونه سرپوشی بر این ترس ها و نادانی ها و ناتوانی های خودش داشته باشه.

 من در باب این مساله در ویژه برنامه ی خدا خیلی مفصل تر صحبت کردم و در قسمت آتی هم سعی میکنم به تفضیل بیشتر صحبت کنم دربارش در این ویژه برنامه ام.

 اما موضوع اون هدف شکل گیری است.

 یعنی اینکه در آتی چه اتفاقاتی می افته موضوع مهمی نیست.

 در این ویژه برنامه حداقل مشخص موضوع اون ریشه شکل گیری است.

 شمایی که پر از ترس ها و وحشت ها هستید، شمایی که پر از ناامیدی ها هستید، ناتوانی ها هستید، نادانی ها هستید.

 حالا در یک دنیای ناشناخته که نه چیزی رو میدونید نه از دنیا خبری دارید، قدرتی برای مقابله با آن ندارید و توانی ندارید.

 حالا سعی میکنید یک قدرت خیالی ماورائی برای خودتون تولید کنید و با تکیه دادن به اون قدرت با هم آویزی به اون قدرت سعی کنید که برای خودتون زندگی با آرامش بیشتری رو پدید بیارید.

 پس قاعدتا تمام این برساخت ها ریشه شکلگیری زندگی بهتر هست.

 گذر از مشکلات هست اما وقتی نزدیک به این برساخته ها میشید میبینید که دوباره انسان بر میگرده به اون نگاهی که در دل خودش داره.

 یعنی اون میل به غریزه.

 این میل به رها کردن ایمیلی که قرار نیست با منطق و استدلال مدام اون رو به پیش ببره.

 بعد از یه مدتی همه چیز رو رها می کنه.

 به تمام این برساخت ها نگاه کنید.

 یعنی شما وقتی مثلا نزدیک به همین مفهوم خدا می شید بعد از یک مدت دیگه مفهوم خدا رها میشه، رها میشه تا خودش به پیش بره.

 اگر نزدیک به حکومت بشید، سیاست بشید نزدیک به مفهوم اقتصاد بشه.

 یکی از نمونه های بارزش همین اقتصاد هست.

 اقتصاد از یک جایی به بعد رها میشه.

 حتی به نوعی شکلگیری ابتدایی اش هم شبیه به همین ادامه دار بودنش هست.

 یعنی بر پایه اتفاق مدام داره پیش میره.

 قرار نیست که با استدلال با منطق بشینن دو دو تا چهار تا بکنند و نظم دقیقی بهش بدن.

 قرار هست که در همون حیطه اتفاق رها بکنن تا خودش به پیش بره و خودش سرمنزل مقصود رو به دست بیاره و پیدا بکنه.

 پس قاعدتا برساخت هایی که ما دربارش صحبت کردیم موضوعات مشخص و بی پایانی است که در کنار اینکه ما عناوین اصلی را می‌شناسیم، هر بار به هر شکل میتونه اتفاق بیفته و پیدا بشه.

 قاعدتا ریشه اصلی‌اش.

 بدون شک زندگی بهتر هست، زندگی بهتر و رفاه بیشتر.

 حالا میتونه فردی باشه، می‌تونه جمعی باشه.

 یعنی میتونه گاها به واسطه اون یک مفهوم کلی بوجود بیاد مثل سیاست یا میتونه در زندگی شخصی یک انسان یک برساخت تازه باشه و یک ارزش تازه، یک هنجار تازه باشه.

 حتی یک نهاد تازه ای رو بوجود بیاره که زندگی شخصی خودش رو بهتر به پیش ببره.

 اما ارتباط این برساخت های انسانی با واقعیت، با طبیعت، با ذات قاعدتا بیشتر برساخت ها از یک نیاز اولیه ذاتی و طبیعی به وجود اومدن همتای چیزی که در باب سیاست صحبت کردیم.

 یعنی شما وقتی نزدیک به مساله سیاست و حکومت میشید میرسید به این نقطه که ذات انسان در راستای زندگی جمعی اون رو به پیش برده تا یک همچین برساختی رو پدید بیاورد.

 یعنی نقطه ابتدایی انگار یک همگونی داره با اون اتفاقات ذاتی، با اون واقعیت جهان.

 اما به مرور زمان هست که هی هر روز ما دور و دورتر از واقعیت میشیم و حالا دل رو میسپاریم به موهومات.

 دل میسپاریم به غریزه به پیش رفتن اتفاقی خودش.

 یعنی موضوع خدا هم به همین شکل هست.

 شما وقتی نزدیک به مبحث خدا میشید میبینید که اون ریشه ابتدای شکل گیری ریشه منطقی هست.

 ریشه ریشه واقعی هست.

 یعنی شما پر از ترس هستید، پر از نادانی هستید، پر از ناتوانی هستید.

 حالا در یک دنیای درندشت نشستید و صدای فریاد مثلا حیوانات درنده رو میشنوید.

 شب هنگام هست.

 حالا دارید از ترس و وحشت از بین میرید و دستاویزی پیدا میکنید همتای خدا.

 حالا سعی میکنید به ترس هاتون، به ناتوانی هاتون، نادانی هاتون سرپوش بزارید.

 این نقطه ابتدا گره خورده با ذات هست.

 گره خورده با واقعیت هست اما ادامه دادن این راه احمقانه است که حالا ما رو به اون سمت و سویی می‌برد که می‌بینیم تا چه اندازه انسان خود را رها کرده.

 همتای خیلی از مفاهیم و مضامین دیگر که در قسمت های دیگر هم سعی می‌کنیم درباره اش صحبت کنیم.

 اما در مجموع نگاه کردن به مفهوم برساخت های انسانی ما را به این نقطه می‌رساند که نقطه آغازین قاعدتا بر پایه واقعیت و ذات است اما ادامه دار بودن آن گاها خیلی دور و دور و دور و دورتر می‌شود.

 مفاهیم واقعی معانی که ما در زندگی تحت عنوان استدلال و منطق می‌شناسیم، عمل گرایی می‌شناسیم.

 بعد از یک برهه ای رها می‌شود و هر چه پیش آید خوشایند است.

 یعنی دیگر قاعده و قانونی که در این برساخت رو به پیش میبره.

 همین مسئله مشخصه هر چه پیش آید خوش آید هست و حالا ما وارد این وادی و حیطه به انتها می‌شویم که راهی رو هم به سرمنزل مشخصی برای ما نخواهد برد.

 شما در باب هر کدام از این برساخت های مهم و عمده نگاه بکنید به همین سمت و سو میرید.

 یعنی شما وقتی مثلا در باب هویت و ملیت فکر میکنید یکی از اون برساخت های مهم انسانیست از یک نقطه آغازینی برگرفته از همین ذات هست.

 یک تلاقی ای داره یعنی انسانی که دوست دارد دارای یک هویتی باشه اما بعد از یک زمان مشخصی رها میشه دیگه در پی بوجود آوردن هویت نیست.

 در پی ادامه دار زیستن حتی این مساله مشخص هم به نوعی گره خورده با ذات انسان.

 یعنی شما وقتی به ذهن انسان نگاه میکنید این میل به تقلید رو درش میبینید.

 این ساده انگاری زندگی ساده رو درش میبینید.

 شما در عموم مردم این مفهوم مشخص از دنباله‌روی رو می‌بینید.

 برای بیشتر مردم اینگونه است که دوست دارند یه چیزی در اون بالا وجود داشته باشه تا این جماعت رو به پیش ببره.

 در خود نیازی نمی‌بینند که مدام در پی مولف بودن باشند، در پی به وجود آوردن باشن، در پی خالق بودن باشن.

 دوست دارند دنباله روی بکنند.

 این هم به نوعی برگرفته از اون ذات و اون نگاه ذات‌گرایانه به انسان میتونه باشه و وقتی نزدیک به این مفاهیم و برساخت ها هم میشیم داریم ردپای این رو در درونش میبینیم.

 اینکه چگونه این برساخت ها در ابتدا میتونه شکل بگیره و بعد همه چیز رها بشه و در همون دنباله روی مداوم ادامه پیدا بکنه.

 یکی از عناوین مهم دیگری که میشه در راستای این برساخت های انسانی صحبت کرد این تضادی ست که گاها بین برساخت های انسانی و ذات و طبیعت وجود داره.

 اون نقاطی که زندگی رو به نوعی سخت میکنه برای همه موجودات بویژه انسان هایی که ما داریم دربارشون صحبت میکنیم.

 تضاد هایی که در دل این برساخت ها وجود داره یعنی به عنوان مثال وقتی شما نزدیک به مفهومی مثل قضاوت و عدالت میشید خب میدونید که مفهوم مجازات هم گره خورده با این معنا هست.

 خب نقطه ابتدایی و شروع و ریشه های ریشه‌های شکل‌گیری این برساخت باز هم زندگی جمعی بهتر است.

 یعنی شما به عنوان یک جماعت انسانی در کنار هم نیاز بر این می‌بینید که قوانینی وضع کنید که برپایه آن قوانین زندگی جمعی خودتان را منظم تر به پیش ببرید.

 یعنی اگر قرار است کسی بیاید از شما دزدی بکند.

 حالا یک قانونی داشته باشید که جلوگیری کنید.

 این نقطه ابتدایی و طلاقی باز هم با ذات انسانی می‌تواند هماهنگ باشد.

 اما وقتی نزدیک به حیطه مجازات می‌شویم، حالا تضاد را داریم می‌بینیم.

 قاعدتا هیچ موجود زنده ای به ذات دوست ندارد دیگران را مجازات بکند یا مجازات شدن دیگران را ببیند و حالا شما شاهد این تضاد هستید.

 تضادهایی که می‌تواند لطمات بی حد و حصری به انسان‌ها وارد کند.

 یعنی شما وقتی مواجه می‌شوید با این برساخت مشخص غذا، حالا ادغام آن با مجازات.

 حالا شما شاهد این مجازات‌های وحشیانه هستید که مثلا در طول تاریخ اتفاق افتاده و کماکان هم در برخی از نقاط دنیا یا بیشتر نقاط دنیا داره اتفاق می افته.

 مثل شلاق زدن.

 مثل اعدام کردن.

 مثل سنگسار کردن.

 حالا میتونید این تضاد رو ببینید.

 این تضاد میتونه چه تبعاتی داشته باشه؟

 یعنی به عنوان مثال وقتی شما مواجه میشید با اعدام کردن در ملاء عام، حالا شما روبرو هستید با این تضاد مشخصی که با ذات و طبیعت می تونه داشته باشه و حالا چه تبعاتی میتونه برای اون جماعت بیننده بوجود بیاره؟

 تا چه اندازه میتونه این روحیه وحشی گری رو در اونا بیدار بکنه؟

 تا چه اندازه میتونه لطمه به کودکانی که شاهد این نگاره ها بودند بزنه؟

 و شما حالا اینجا درگیر میشید با این تضادهایی که میان ذات و طبیعت با برساخت های انسانی وجود داره و بزرگترین لطمات رو هم قاعدتا همین نقطه ها هست که میزنه.

 هر چقدر ما از اون ذات و طبیعت دور و دورتر میشیم حالا داریم انگار بیشتر هم لطمه میخوریم.

 منظور این نیست که ما خودمون رو در اسارت ذات خودمون قرار بدیم.

 نه انگاری که باید یک نگاهی به آن ذات مشخص خود داشته باشیم و در راستای آن حالا با عقل و منطق و استدلال و پیشرفت و تمام موضوعاتی که به دست آوردیم همه چیز را به پیش ببریم.

 همان نقطه ای که صحبت کردیم درباره اش گفتیم برساخت های انسانی انگار بعد از یک مدتی رها می شود.

 هر چه پیش آید خوش آید.

 وقتی شما نزدیک به مفاهیم مثلا پیرامون همین قضاوت و عدالت و مجازات می شوید هم همین شکلی است.

 در یک تاریخی در یک برهه مشخصی قوانینی وضع شده شاید کارآمد برای همان دوره بوده اما رها شده.

 دیگه میلی برای تغییر و پویایی در خود ندیده و این همان نقطه ضربه زننده است.

 این نقطه ای است که می تواند آن برساخت را از میان ببرد و هی می تواند مدام بیشتر و بیشتر ما را دور و دورتر کند از هدفی که داشته.

 از آن ریشه ابتدایی برای شکل گیری اش، برای زندگی بهتر، برای رفاه بیشتر و می تواند ما را مدام از آن دور و دورتر بکند.

 قاعدتا تفاوت ذات با مفهوم برساخت های انسانی هم یکی از عناوین کلیدی است که مثال های بیشماری هم دارد.

 اما تا همین اندازه به نظرم اون لپ حرف مطرح شد و میتونید بهش برسید.

 در بین این برساخت ها مدام شاهد بازتولید ارزش ها و هنجار هایی هستیم که توامان دارن تکرار میشن و به وجود میان.

 گفتم در این ابتدای قسمت دربارش یک اشارتی داشتم.

 اینکه شما وقتی درباب برساخت ها صحبت میکنید نمیتونید خودتون رو منحصرا در همون عناوین مهم و نهاد هایی که انسان ساخت بدونید.

 نمیتونید همه چیز رو خلاصه در هنر و اقتصاد و سیاست و خدا و این مباحث بکنید.

 حالا شما مواجه میشوید برساخت هایی که مدام داره ساخته میشه در فرهنگ های متفاوت حتی در زندگی های شخصی.

 حالا میبینید که هی مدام داره این ارزش ها متغیر به وجود میاد و پیش میره.

 یکی از دلایل عمده هم همین هست.

 یعنی وقتی شما میرید و در جهان میگردید حالا با فرهنگ های متفاوت رو به رو میشید، میبینید که چگونه این پارادوکس ها وجود داره.

 در یک جایی یک رفتاری کاملا ارزش به حساب میاد.

 در نقطه مقابل ضد ارزش.

 این همون نقاطی است که گاها تضاد بی حد و حصری هم بین ذات با این برساخت ها وجود داره.

 از سوی دیگر شما میتونید این رو لمس کنید که چگونه این برساخت های انسانی متفاوت از هم هست.

 این تضاد میان این برساخت ها را هم میتونید لمس کنید که تمام اینها ساخته ی ذهن انسان هست و هیچ معنای مشخصی و هیچ قرابتی هم با واقعیت نداره.

 عناوین بی شماری که توامان خلاصه شده با مفاهیم رمزآلود، رازآلود، سحرآمیز، ماورایی.

 چیزهایی که نه ما میتونیم بهشون نزدیک بشیم نه نسبت بهشون درک مشخصی داریم و حالا این ارزش و هنجارها توامان داره بازتولید میشه و به پیش میره.

 از سوی دیگه وقتی نزدیک به این برساخته ها میشیم میبینیم که این برساخت ها چگونه برای زندگی جمعی و کنترل مردم استفاده ازش سوءاستفاده شده.

 تک تک این عناوین و عناوین عناوین بزرگ و مهم و عمده چگونه سعی کردند با این برساخت ها انسان ها رو تحت سلطه خودشون بگیرن؟

 و در ویژه برنامه ای که پیرامون این مساله داشتم در باب مسخ انسان در اون کامل صحبت کردم و به خیلی از این عناوین و این برساخت ها اشاره کردم.

 اینکه چگونه انسان ها از رسانه ها استفاده میکنن و از حکومت استفاده میکنن از عناوین مختلفی استفاده میکنن برای اینکه زندگیه جمعی خودشون رو تحت کنترل بگیرن، برای اینکه به نوعی سوار بر زندگی دیگران بشن.

 حالا شما میبینید که چگونه از این ابزار استفاده میشه در به وجود آوردن ارزش ها، هنجارها، قوانین و همه اینها داره استفاده و سواستفاده ازش میشه برای اینکه بتونن قدرت خودشون رو و سلطه خودشون رو بر جماعت در برابر دیکته بکنن و از اونها سو استفاده لازم رو ببرن.

 فرای اون ما در باب این برساخت ها صحبت کردیم.

 یکی از نیاز های عمده ای که این برساخت ها در خود دارند تکاملی است که باید در خودش داشته باشه.

 این پویایی است.

 این ایستا نبودن هست.

 ما وقتی در باب این برساخت ها صحبت میکنیم، ریشه ی ابتدایی و شکلگیری قاعدتا بر پایه ی نیازهای ماست.

 بر پایه ی رسیدن به زندگی بهتر و بهزیستی است.

 اما این رها شدن و رها شدگی در این برساخت است که به ما ضربه میزند.

 در صورتی که اگر این تکامل در خودش حفظ میشد و ما شاهد پویایی بودیم، میتوانستیم به درجات بهتری برسیم.

 همانطور که وقتی مثلا در باب قوانین صحبت میکنید میبینید که هرچقدر کشور ها و نگاه هایی وجود دارند که خود را منحصر در یک نگاه آلوده در گذشته نمیدانند و منجمد نشده اند و در این حماقت ادواری گیر نکرده اند، شما شاهد پیشرفت ها هم هستید.

 قوانین پویا تر هست، نگاه بهتر هست و اصولا این قانون مشخص از بطن جامعه داره شکل میگیره و قوانین حاکم بر مردم نیستند.

 به نوعی مردم حاکم بر قوانین هستند و می توانند آن را به پیش ببرند.

 پس یکی از لازمه های قدرتمند در دل این برساخت ها همین نیاز به پویایی است.

 همین ایستا نبودن هست.

 هرچقدر ایستا باشند لطمات بیشتری به ما میزنند.

 اصولا مفهوم مشخصی از برساخت انسانی است.

 یعنی چیزیست که ما به وجود آوردیم و ما میتونیم تغییرش بدیم و ما باید تغییرش بدیم.

 باید بهترش کنیم.

 هرگاه نزدیک به اون نگاه منجمد بشیم که همه چیز غیرقابل عدول هست، بیشترین لطمات رو میبینیم.

 همتای چیزهایی که در ادیان دیدیم یعنی شما وقتی نزدیک به مفهموم اسلام میشید حالا روبرو میشید با اون نگاه خاتم النبیین و خاتم و رسولان محمدی که اومد و دین رو تموم کرد و حالا شما شاهد یک نگاه منجمد و دگمی هستید که هیچ جایی برای تغییر و بهتر شدن نداره.

 وقتی نقاط تاریک بیشماری در خودش داره داره همون زشتی ها رو مدام و مدام تکرار میکنه.

 اما وقتی نزدیک به این ساخت ها میشیم ما باید بدونیم که نیاز به این تکامل داریم.

 قاعدتا لازمه برای ساخت همین تکامل هست.

 ما باید میل به درست کردنش داشته باشیم.

 میل به تغییر دادنش داشته باشیم.

 قاعدتا چیزی که انسان به وجود آورده به واسطه زندگی بهتر با نیم نگاه و وام گرفتن از واقعیت از ذات و حالا انسان هست که باید اون رو تکامل بده، باید بهش نگاه بکنه و آزمون و خطا بکنه و سعی در بهتر کردنش داشته باشه.

 خب در این قسمت ابتدایی و پیش گفتار من سعی کردم در باب مفاهیمی که پیرامون این ساختار هست یک اشارتی داشته باشم.

 اینکه ما بدونیم وقتی در باب این برساخت صحبت میکنیم مفهوم معانی است که انسان ها به وجود آوردن معانی ای که گاها میلی و نگاهی به ذات و واقعیت داشته و گاها نداشته گاها در تکامل این واقعیات بوده و برخی مواقع هم بر در برابرش بوده شود، متضاد و متناقض باشد.

 بلاشک ریشه ی شکل گیری این برساخت ها رفاه بهتر و زندگی بهتر بوده.

 برخی مواقع جمعی و برخی مواقع فردی.

 این برساخت ها در یک عناوین مشخص خلاصه نمی شوند و هربار بازتولید می شوند.

 ارزش های تازه به وجود می آیند، ارتباط معنایی با ذات و موضوعات واقعی دارند اما گاها می توانند متضاد باشند.

 تفاوتی که در این نگاه ذات‌گرایانه و برساخت های انسانی وجود دارد این برساخت هایی که سوءاستفاده ازش میشه برای کنترل کردن جامعه و موضوع مهم و کلیدی در دل تمام این عناوین.

 این نگاه پویا و هوشمندانه نسبت به برساخت ها هست.

 در نهایت ما باید نگاه بر این داشته باشیم که این برساخت ها را هر روز به پیش ببریم و در آن کنکاش کنیم.

 نقاط منفیشون را بشناسیم و نقاط مثبتشون رو افزایش بدیم.

 اگر برساختی اشتباه هست بپذیریم و آن را از میان ببریم.

 موضوع مهم و نهایی هم قاعدتا همین مسئله است.

 سعی کردیم در این پیش‌گفتار یک توضیح مختصر و موجزی داشته باشیم پیرامون این مسئله که در قسمت های آتی بیشتر و بهتر و در باب عناوین مهم آن صحبت کنیم.

 در انتهای برنامه هم دوست دارم باهاتون مطرح کنم که اگر دوست دارید این صدا شنیده بشه، این راه تغییر شکل بگیره.

 می‌تونید آثار من رو با دیگران به اشتراک بگذارید.

 منظور از آثار هم خلاصه برنامه به نام جان نمیشه.

 من پیش از این که بخوام برنامه ای به نام جان رو ضبط و منتشر کنم، آراء، افکار، عقاید و باورها رو تحت عناوین کتاب هایی به رشته تحریر در آورد.

 تمامی این آثار به صورت رایگان در وب‌سایت جهان آرمانی در اختیار شما دوستان هست.

 می‌تونید با مراجعه به این وب‌سایت این آثار رو دریافت کنید و اگر دوست داشتید این راه شکل بگیره و ادامه پیدا کنه اون رو با دیگران هم به اشتراک بگذارید.

 ممنون که همراه من بودید.

 من نیما شهسواری و این برنامه ای به نام جان در پناه آزاد.