سلام دوستان من نیما شهسواری و این برنامه به نام جان است.

 با شما هستم.

 این قسمت اول از ویژه برنامه نقد ادیان هست و ما قراره توی این قسمت یک پیشگفتاری نسبت به این موضوع مشخص داشته باشیم.

 ممنون که همراه من هستید.

 خب دوستان توی این ویژه برنامه مشخص ما قرار هست در باب نقد ادیان صحبت بکنیم.

 در باب مفهوم و معنای نقد ادیان.

 یعنی قرار نیست در این ویژه برنامه ما بشینیم و ادیان مختلف رو نقد بکنیم.

 کاری که در قسمت های دیگه ای به نام جان در ویژه برنامه های مختلف به نام جان و در کتاب های مختلف من انجامش دادم و در آتی هم انجام خواهم داد.

 یعنی به عنوان مثال وقتی به ویژه برنامه شناخت اسلام می رسیم، من در اونجا سعی کردم که در باب اسلام صحبت بکنم و نقدهای خودم رو پیرامون اسلام داشته باشم.

 اما توی این ویژه برنامه در باب مفهوم کلی نقد ادیان می خوایم صحبت بکنیم و بیشتر با این معنا آشنا بشیم.

 موضوعی که در زندگی روزمره ما هم دخل و تصرفی دارد.

 یعنی در زندگی عادی هم ما با آن رو به رو می‌شویم و فرای آن امروزه جهان به نوعی به واسطه همین موضوع مشخص با چالش های تازه ای هم روبه رو شده.

 یعنی شما وقتی به شرایط حال حاضر در اروپا نگاه می‌کنید، می‌بینید که چگونه این موضوعات گریبان زندگی عادی مردم را هم در آنجا گرفته و شرایط تازه ای را برایشان رقم زده و ما حالا قرار است در این ویژه برنامه مشخص بیشتر در باب این معنا صحبت کنیم.

 در این قسمت ابتدایی هم سعی می‌کنم یک پیش درآمدی را نسبت به این موضوع داشته باشیم تا بیشتر آشنا شویم.

 با این موضوع مشخص و در این ویژه برنامه هم سعی کنیم در قسمت های کم و کوتاهی که دارد به صورت موجز در باب این معنا صحبت بکنیم.

 اصولا وقتی ما در باب نقد ادیان صحبت می‌کنیم، خب به یاد و خاطره آن موضوع و ادیان ابراهیمی بیشتر از هر چیزی جلب می‌شود.

 یعنی شما بیشتر با ادیان ابراهیمی روبه رو هستید چرا که بیشترین تعداد هوادار و مومن و باورمند به خودش را رو هم داره حد اقل روی کاغذ.

 یعنی فرای اینکه حالا چه تعداد از این مردمی رو که تحت لوای مثلا ادیان ابراهیمی، مسیحیت و اسلام قرار میدن واقعیت هست که میشه دربارش تحقیق هم کرد اما روی کاغذ خب قاعدتا بیشترین تعداد پیرو رو دارن و خب ما بیشترین درگیری مون هم با همین افراد هست.

 اینها موجوداتی هستن که فرای اینکه بیشترین تعداد رو در جهان دارن، خیلی هم وارد مباحث سیاسی و اجتماعی میشن.

 یعنی به عنوان مثال وقتی شما مثلا به ایران نگاه میکنید حالا روبرو میشید با یک حکومتی که همه قدرت سیاسی و اجتماعی رو در اختیار گرفته و در عین حال مسلمان هست، شیعی هست و خب جماعتی هم دارن این قدرت افسارگسیخته ای که در اختیار داره رو نقد میکنه و این نقد ها در نهایت نوک پیکانش برمیگرده به ایدئولوژی و باورهایی که اینها دارن و حالا شما مواجه میشید با نقد ادیانی که پیرامون مثلا اسلام شکل میگیره و دلیل این تراکم بیش از حدی هم که داره این تعداد زیادی از نقدها که پیرامون اسلام مثلا میشه همین قدرت سیاسی است که اینها به دست گرفتن.

 پس وقتی ما در باب نقد ادیان صحبت میکنیم بیشتر از هر چیزی مورد توجهمون همون ادیان ابراهیمی هست چرا که در زندگی شخصی ما به نوعی دارن نقش بازی میکنن و نقش موثری هم دارن و حالا زندگی ما رو تحت شعاع خودشون قرار داده اند و به واسطه این تحت شعاع قرار دادن حالا شما مواجه میشید با نقد های بیشماری هم که پیرامونشون انجام میشه.

 در این ویژه برنامه ما سعی میکنیم در باب مفهوم کلی نقد ادیان صحبت بکنیم.

 نقد ادیانی که قرار هست ما رو به یک راه و چاره ای هم برسونه.

 خب قاعدتا مردمی که وارد این وادی مشخص و نقد کردن ادیان میرن برای در میان گذاشتن دردها قاعدتا درمان هایی رو هم در اختیار دارن.

 سعی میکنن که درمان های خودشون رو برای زیست اجتماعی برای شرایط بهتر مردم مطرح بکنن و حالا شما مواجه میشید با یک دروازه های تازه گشوده شده ای که سعی میکنه زندگی رو برای عوام مردم بهتر و بهتر.

 هم به پیش ببره.

 ما وقتی یه نگاهی به تاریخچه نقد ادیان بندازیم میتونیم ببینیم که از همون ابتدای امر و به وجود اومدن این ادیان نقد این ادیان هم وجود داشت.

 یعنی شما وقتی روبرو میشید با کسانی که در همون ابتدا زمانی که محمد به عنوان مثال ادعای پیامبری میکنه حالا روبرو هستید با جماعتی که این موضوع رو کتمان میکنن در برابرش ایستادگی میکنن و به نوعی نقد این تفکرات و این باورها رو دارن.

 یعنی اصولا به اندازه عمری که خود ادیان داشتند قاعدتا نقد ادیان هم وجود داشته.

 حالا شما به دل هر دینی که برید، حالا حتی اگر اینها سند روایی و تاریخی درستی هم در اختیار ما قرار نداده باشه که مثلا ما بتونیم با رجوع به اون بدونیم که فلان نقد در باب ادیان در فلان تاریخ اتفاق افتاده، اما قاعدتا عقل سلیم به ما حکم میکنه که از همون ابتدا که این ادیان شکل گرفتند، نقد هم همزمان باهاشون شکل گرفت.

 چرا که دارن یک باورهای تازه ای رو مطرح می کنند که قاعدتا برای انسان ها قابل قبول نیست و اصولا در دلشان شک و تردید را هم به جا میاره.

 یعنی وقتی یک نفری داره در باب یک خدای نادیده ای صحبت می کند که کسی از وجود و حضور آن اطلاعی ندارد، خب قاعدتا افکار به این سمت و سو می رود که حالا نوک پیکان رو به سمت نقد آن باورها بگیرد و سعی کند که چالشی به وجود بیاورد تا این آدم پاسخی داشته باشد نسبت به این موضوع.

 پس اینگونه است که عقل سلیم به ما حکم می کند که تاریخچه نقد ادیان همتا و هم پیاله وجودیت خود ادیان باشند.

 یعنی دو موضوعی که لازم و ملزوم هم هستند و به نوعی از هم دور نخواهند ماند.

 همان جایی که ادیان ظهور کردند و شروع کردند به سخن گفتن و پا به عرصه اجتماعی و سیاسی گذاشتن، قاعدتا نقد هایی را هم به همراه خودشان داشتند چرا که موضوعاتی که مطرح می کردند دور از واقعیت بوده، دور از موضوعات عینی که انسان ها می دیدند بوده.

 صحبت از قدرت های ماورایی خدایگان و قدرت های در آسمان ها که انسان ها نمی توانستند آن ها را رویت کنند و خب قاعدتا این نقد ها را هم به همراه داشته که کتمان بکنند موجودیتش.

 پس ما تاریخچه نقد ادیان را می دانیم اما فرای آن خب این نقد ادیان طی مرور بهتر و پیشرفته تر شده.

 یعنی شما وقتی دارید این سیر تکامل نقد ادیان را دنبال می کنید، حالا کم کم به آن نقاطی می رسید که نقاط حساس تاریخی است.

 یعنی به عنوان مثال وقتی شما به دوران رنسانس در اروپا نگاه می کنید که اوج شکوفایی نقد های ادیان هست، به واسطه قدرت مطلقی است که در اختیار همین نظام های دینی شکل می گیرد.

 یعنی شما بزرگ ترین رویارویی ادیان را با انسان ها و روشنفکران در آن نقطه ای دارید که این ها تمام قدرت سیاسی را در اختیار می گیرند.

 تمام قدرت سیاسی و اجتماعی در اختیار همین گروه مشخص از مردم هست.

 حالا یک قبیله ای که قدرت را در اختیار گرفته و همه قدرت از آن اوست و حالا جمعیتی هستند که در برابر او قد بلند می کنند و سعی می می‌کنم که آن را نقد کنم.

 یعنی همتای همون شرایطی که امروز ما در ایران باهاش روبرو هستیم.

 خب قاعدتا به واسطه این قدرتی که افسار گسیخته در اختیار این جماعت و این قبیله مسلمان شیعی هست که امروز همه چیز رو در ایران در اختیار خودشون گرفتن.

 حالا ما میبینیم که جماعتی هم شروع به نقد میکنن.

 پس یکی از عوامل مهم دیگه در نقد ادیان یعنی زمانی است که این نقد ادیان به اوج شکوفایی خودش میرسه و این اوج شکوفایی در زمانی است که اون تفکر اون دین مشخص در نوک هرم قدرت هست.

 هر زمانی که اینها همه قدرت رو در اختیار بگیرند حالا نقدهای کوبنده تری هم در برابر خودشون میبینند.

 حالا وقتی ما رجوع میکنیم به دوران رنسانس در اروپا میبینیم که این نقدها آغاز میشه.

 حالا این نقدها هر روز تکامل بهتر و بیشتری هم میگیره چرا که یک قدرت واحده ایست که همه قدرت رو از آن خود داره و حالا سعی میکنه با بیدادگری ها و رفتارهای وحشیانه ای که از خودش بروز داده در طول این سالیان این قدرت رو بیشتر هم در اختیار داشته باشه با بوجود آوردن ترس در دل مردم و رفتارهایی از این قبیل حالا سعی میکنه همه چیز رو از آن خود بکنه.

 اما جماعتی حالا در رو به روی اون وایمیستن و سعی میکنن با نقد کردن این ستون های اصلی که این تفکر رو به وجود آورده، سعی در پایین کشیدن این قدرت حاکمه داشته باشن.

 یعنی مثلا وقتی شما به ایران و جمهوری اسلامی نگاه میکنید، در ظاهر شما با یک حکومت روبه رو هستید.

 حالا جماعتی میتونن وارد این میدان بشن برای اینکه این حکومت رو مهار بکنن یک سری نقد هایی رو نسبت به حکومت و وجودیت این حکومت داشته باشن.

 اما قاعدتا اون نقدی پیروز این میدان خواهد بود که به اون ریشه های اصلی این تفکر، اون تفکری که باعث به وجود اومدن این نظام حاکم شده نقد کنه که پیروزمند خواهد بود.

 همون اتفاقی که ما در رنسانس باهاش روبه رو شدیم.

 یعنی شما در رنسانس روبه رو بودید با جماعتی که حالا در باب نقد این حکومت های وقت پا به میدان نگذاشته بود پا به میدان گذاشته بود تا این تفکرات و این ایدئولوژی حاکم رو مورد نقد قرار بده.

 تا حالا در این ریشه ها سعی بکنه اشکالات رو پیدا بکنه و با بزرگ کردن این اشکالات و این دردها و در عین حال مطرح کردن درمان ها در نهایت به اون پیروزی برسه.

 یعنی اون اتفاقی که بعد از رنسانس شما شاهدش هستید در عصر روشنگری.

 حالا برای در میان گذاشتن درد ها درمان های هم مطرح میشه.

 همون چیزی که ما بارها دربارش صحبت کردیم و گفتیم که نقد اصولا فقط و فقط مطرح کردن دردها نیست.

 در نهایت مطرح کردن درمان هاست.

 یعنی اصلا هدف ما از گفتن و نقد کردن در نهایت رسیدن به یک درمان نیستیه.

 یعنی قرار هست که ما زشتی ها رو ببینیم و در نهایت به نقطه ای برسیم که بتونیم این زشتی ها رو از میان برداریم.

 خوب قاعدتا نیاز داریم که درمان این راه رو هم داشته باشیم.

 پس وقتی ما در باب تاریخچه نقد ادیان صحبت میکنیم، موضوع ابتدایی و مهم این هست که قاعدتا نقد ادیان تاریخچه اش همپایه و هم پیاله وجودیت این ادیان هست.

 از روزی که این ادیان به وجود اومدن قاعدتا نقد رو هم در دل خودشون به وجود آوردند چرا که موضوعات مطرح شده از طرفشون بی معنا بوده، دور از واقعیت بوده و برای مردم شک و تردید رو به وجود میاورد و به همین واسطه از همون ابتدای به وجود اومدن این ادیان ما شاهد این نقدها هم بودیم و اینکه قاعدتا نقد ادیان در دورانی که حکومت در اختیار این ادیان بوده به اوج خودش رسیده و به اوج شکوفایی خودش رسیده.

 ما شاهد نقد های کوبنده تری بودیم و در نهایت شاهد درمان های بودیم.

 همون اتفاقی که در رنسانس می افته و ما شاهد این دگرگونی ها در اروپا هستیم.

 جایی که همه قدرت در اختیار ادیان هست و حالا جماعتی هستن که این ادیان رو نقد کنن و در نهایت با نقد کردن این ادیان هست که ما به اون جایگاهی میرسیم که به درمان ها هم برسیم و سعی کنیم درمانی هم برای این مشکلات داشته باشیم.

 پس ما با دونستن این دو موضوع میتونیم از این تاریخچه ها هم بگذریم.

 حالا میرسیم به مبحث روش ها و رویکردها.

 شما در زمینه نقد ادیان روبه رو میشید با جماعت های مختلفی که حالا سعی میکنن با راه های متفاوت و مختلفی این ادیان رو نقد بکنند.

 یعنی شما گاها روبرو هستید با جماعتی که خیلی سعی میکنه نرم خو در باب ادیان صحبت بکنه که بیشتر این جماعت از دل خود ادیان بیرون اومدن.

 یعنی مثلا نواندیشان دینی که حالا فرقی نمیکنه این نواندیشان متعلق به ادیان ابراهیمی مثلا اسلام باشند یا مثلا مسیحیت باشه.

 یعنی شما وقتی به تاریخچه رنسانس نگاه میکنید اون ابتدای امر و شروع کننده به نوعی همین جماعتی بوده که از دل خود مسیحیت بیرون اومدن.

 سعی میکردن با زبانی نرمخو در باب مسیحیت صحبت بکنند، اشکالاتش رو مطرح بکنند یا راهکار های تازه ای ارائه بکنند یا به نوعی تشکیکی به وجود بیارن و شکی به وجود بیارن.

 در این افکار و در این پایه های فکری.

 اما زبان خب قاعدتا زبانی نرمخو بوده با احترام و عزت به این دین مشخص بوده و به نوعی اصول و اصل وجودیت این ادیان رو زیر سوال نمیبرد.

 شما با یک جماعتی روبرو هستید که اینگونه در برابر ادیان صف آرایی میکنن.

 همون جماعت نواندیش دینی که امروز در اسلام و در سپهر سیاسی ایران هم باهاش رو به رو هستید.

 حالا جماعتی که سعی میکنه نرمخو در برابر باورهای اسلامی مثلا نقدی داشته باشه، قاعدتا نگاهش به ریشه های اسلامی نیست و قاعدتا نمی خواد اسلام رو ریشه کن بکنه و با نقد های خودش به دنبال یک نوع اصلاحات در دل این افکار بنیادین هست.

 به نوعی کم کردن این بنیادگرایی از دل باورهای اسلام هست.

 اما رویکرد دوم قاعدتا جماعتی هستن که حالا سفت و سخت وارد میدان شدن تا این اصول رو از میان بردارد.

 خب قاعدتا تندخو تر هستند و زبان نقادانه تند تری دارن سعی میکنن ریشه های اسلامی رو از میان بردارند و در نهایت تفکرشون از بین بردن این تفکرات به صورت کامل هست.

 یعنی وارد میدان شدند که به عنوان مثال اسلام رو از ریشه و بن در بیاره و از میدان خارج بکنه وارد میدان شده تا دیگه در دلش اسلامی وجود نداشته باشه و اسلام سیاسی وجود نداشته باشه و تعاریفی از این دست.

 اما خب قاعدتا پایبند به مباحث فکری و نقادانه در دل همین افکار هست.

 یعنی شما مواجه میشید با جماعتی که حالا راهکار خودش رو برای نقدها، در دل نوشتن کتاب، در دل گفتن شعر، در دل نوشتن مقالات و موضوعاتی از این دست، همه میدان رو در همین گفت و شنود ها و اصولا مباحث فکری بین انسان ها رقم می زنه و این هم نوع دیگری از این نقدها هست ولی می تونه به شدت کوبنده باشه.

 حتی گاها هم می تونه تند گویانه باشه اما کار رو بیش تر از این ها به پیش نمی بره.

 ولی ما در کنارش رویکرد های دیگه ای هم داریم.

 حالا با رویکردی روبرو میشیم که خیلی سفت و سخت تر از این گروه دوم هم وارد میدان میشه.

 حتی حاضر هست که تحقیر بکنه طرف مقابلش رو حاضر هست توهین بکنه، حاضر هست به هر دری بزند تا این تفکرات را از بین ببرد حتی با تحقیر دیگران و توهین به آنها و تمسخر آنها و راه هایی از این دست.

 شما با این گروه سوم هم رو به رو هستید که در دل این نقدها به وجود می آیند.

 چرا در همان رنسانس با این افراد روبه رو میشدید؟

 چه در حال حاضر مثلا در شرایط ایران هم باز هم با این افراد رو به رو میشوید و این ها هم اجتناب ناپذیر است چرا که برخی از این افراد به واسطه موضوعات اسفناکی که برایشان به وجود آمده توسط همان دین غالب به این سمت و سو کشیده شده اند.

 یعنی شما مواجه هستید با جماعتی که درد کشیده هست و رنج کشیده هست.

 یعنی بیایید وارد یک مثال عینی بشویم.

 یعنی مثلا وقتی شما روبرو میشوید با جمهوری اسلامی به عنوان مثال جمهوری اسلامی که برادر یک کسی رو کشته اعدام کرده در خیابان مورد با مثلا گلوله اون رو زده و کشته با تیر ساچمه ای زده چشمش رو کور کرده.

 حالا برادر یا فامیل اون پدر اون دیگه وارد یک میدانی از انتقام و کینه شده.

 حالا اگر وارد میدان و حیطه نقد بشه نقدش کوبنده هست برای تمسخر و تحقیر و از میان بردن هست.

 حتی شاید وارد وادی های دیگری بشه برای از بین بردن فیزیکی افراد.

 یعنی شما وقتی با این جماعت سوم در نقد ادیان رو به رو میشید و این رویکرد مشخص روبه رو میشید حالا مواجه با جماعتی هستید که می تونند درد کشیده و رنج کشیده باشند از اون حکومت حاکم، از اون دین مشخص.

 حالا مثال های بی شماری داره.

 یعنی شما تصور کنید کسانی که در دل مثلا مسیحیت مورد تجاوز کشیش ها قرار دارند حالا اینها هم می تونن وارد این وادی مشخص بشن.

 اینها رنجیده از این تفکرات هستند.

 حالا می تونن به بدترین شکل به واسطه رنجی که کشیده اند وارد این میدان از نقد بشن اما همشون شامل این موضوعات و قاعدتا نیستن.

 همه خودشون رنج کشیده نیستن اما رنج دیگران رو دیدن.

 رنج های عظیم و بزرگی دیدند و در خاطرشون به نوعی به یادگار مونده و حالا وارد میدانی از این نقد میشن که می تونه خیلی هم جسورانه باشه.

 می تونه خیلی خشن باشه حتی با خشونت بسیار باشد.

 پس عوامل و دلایل بیشماری هست که می تونه انسان ها رو وارد این وادی بکند.

 وقتی ما در باب نقد هم صحبت میکنیم یعنی دیگر فارق از موضوعاتی است که جنبه های فیزیکی به خودش می گیرد.

 یعنی اینکه جماعتی که وارد میدان می شوند برای حذف کردن، برای کشتن، برای ترور کردن، اینها دیگر وارد وادی نقد نمی شود.

 اینها وارد یک وادی تازه ای میشن ولی ما در دل خود نقد این سه رویکرد رو باهاش روبرو هستیم.

 اون جماعت ابتدایی که از دل ادیان اومده هنوز وابستگی و بستگی رو به این ادیان داره که ما تحت عنوان روشنگران دینی و روشنفکران دینی میشناسیمشون.

 در تمام ادیان هم قاعدتا وجود دارن.

 اینها نقد نوع اول رو میکنن.

 نقدهای به شدت آرامی و نرم خویی نسبت به ادیان که به ریشه ها هم کاری ندارن.

 یک گروه دومی رو ما میشناسیم که حالا با ریشه ها مشکل داره.

 حالا وارد میدانی شده تا کلیت این تفکر و این دین رو از میدان به در بکنه و خارج بکنه و ریشه هاش رو بکنه.

 اما زبونی که برای این نقد استفاده میکنه تحقیر و توهین و تمسخر نیست.

 حالا با ادله علمی، با ادله ذهنی، با ادله فکری، با استدلال هاش، با احساسات سعی می کنه موضوعاتی رو مطرح کنه تا این افکار رو ریشه کن بکنه تا در برابر این افکار بایستد.

 و حالا یک گروه سومی که به واسطه دلایل مختلفی پر از خشم و کینه و نفرت نسبت به این ادیان هست و وارد وادی ای شده برای نقد به هر قیمت، حالا حاضر هست که این ادیان رو تحقیر کنه، توهین بکنه، تمسخر بکنه و با هر طریقتی این ادیان رو از ریشه بکنه و از میدان به در بکنه.

 پس ما با این سه رویکرد هم رو به رو هستیم.

 اما فارغ از این، دوباره باید برگردیم به ریشه ی نقد ادیان و ادیان ابراهیمی که موضوع به شدت مهم نیست.

 یعنی شما وقتی در باب نقد ادیان صحبت می کنید نوک پیکان هدفتون قاعدتا ادیان ابراهیمی هست.

 به خصوص برای ما ایرانی ها که در این شرایط و در ایران بزرگ شدیم.

 یعنی شاید نقد ادیان مثلا در کشور هند با داشتن این ادیان بزرگی که در خودش دارد و تعداد بی شماری که دارد و یا هندو هایی که یک جمعیت بالایی هم دارند.

 شاید اگر ما وارد هندوستان بشویم با نقد ادیان پیرامون مثلا افکار و باورهای هندو ها روبرو شود.

 اما برای ما که در ایران زندگی کردیم و اصولا سپهر سیاسی که گره خورده با شرایط ایران و اروپا و آمریکا و غرب هست، به نوعی این دو تقابلی که با هم دارند بیشتر و بیشتر نگاهمان متوجه ادیان ابراهیمی می شود و موضوع مهم در این تصویر گری ادیان ابراهیمی به واسطه سیطره ای که بر زندگی ما دارند هست که اینگونه آماج نقد مردم قرار میگیرند چرا که وارد زندگی و حیات و حیطه شخصی زندگی مردم هم میشوند.

 یعنی شما وقتی مثلا به عنوان مثال با اسلام روبه رو میشوید شما با یک دینی روبه رو هستید که وارد کوچکترین و شخصی ترین موضوعات زندگی شما هم میشود.

 هیچ حرمت و حریمی برای زندگی شما و زندگی شخصی شما قائل نیست.

 او وارد یک میدانی می‌شود که حالا همه چیز از زندگی شما از ریزترین و خصوصی ترین موضوعات زندگیتون هم به خودش مرتبط میشه.

 یعنی شما وقتی با اسلام روبه رو میشید که حتی به تخت خواب مردم هم کار داره، به روابط جنسی مردم هم کار داره.

 حالا شما با یک دینی روبرو هستید که وارد تمام حیطه های شخصی مردم هم شده پس دلیل اصلی مواجهه این جماعتی که نقاد ادیان هستند با ادیان ابراهیمی همین دخالت های بی حد و حصر است.

 از سوی دیگر قدرتی است که این ادیان ابراهیمی در طول تاریخ در اختیار داشتند.

 یعنی امروز وقتی شرایط خاورمیانه رو میبینیم که چگونه ادیان ابراهیمی به ویژه دین اسلام همه قدرت رو برای خود کرده و به واسطه قدرتی که داره به نوعی داره زندگی دیگران رو تحت الشعاع قرار میده، جنگ های بیشمار به وجود میاره و باعث کشتار ها میشه، باعث درد ها و رنج ها میشه و اصولا زندگی اجتماعی مردم رو تحت شعاع خودش قرار داده.

 خب قاعدتا نوک پیکان نقدها بیشتر و بیشتر نسبت به همین ادیان ابراهیمی هست.

 پس دلیل اصلی وجود این نقدها نسبت به ادیان ابراهیمی، میزان دخالت ادیان ابراهیمی در زندگی مردم هست که دخالتی که تحت عنوان دخالت در زندگی شخصی ما میدانیم و چه دخالت در زندگی اجتماعی که تحت عنوان سیاست و حکومت و قدرت میشناسیم.

 پس وقتی نقد ادیان به نوعی گره خورده با ادیان ابراهیمی دلیل اصلیش این هست نه این که مثلا یه جماعتی باشن که خصومت با ادیان ابراهیمی داشته باشن.

 این هم موضوع بعدی هست.

 اما نقد ادیان و مواجهه این موضوع با مباحث حقوق بشری یعنی شما مواجه میشید با نقد ادیان از یک سو به این معنا که یک مواجهه مستقیمی با مباحث حقوق بشری داره.

 یعنی هر چیزی که ما تحت عنوان حقوق بشر میشناسیم در این ادیان زیر پا گذاشته شده، هیچکدوم به رسمیت شناخته نشده.

 یعنی شما وقتی وارد مثلا مواد مختلف اعلامیه جهانی حقوق بشر میشید، این که انسان ها رو سعی میکنه در حیطه باورها آزاد بگذارد.

 شما وارد ادیانی میشوید که اصلا به همچین چیزی اعتقاد ندارد.

 تمامی این عناوین را زیر پا می‌گذارد.

 یعنی مثلا شما وقتی با مبحثی مثل ارتداد روبه‌رو می‌شوید که حالا اگر کسی در دین اسلام به دنیا آمده و به این دین باورمند بوده و به نوعی این دین را وراثتی حتی از خانواده‌اش گرفته، حتی با اینکه خودش هم باورمند نبوده، حتی حق و اختیار این را ندارد که دین خودش را تغییر بدهد و یا اگر یکی سرش به سنگ خورده باشد و به یکباره باور پیدا کرده باشد که می‌خواهد دین اسلام را داشته باشد، بعد از آن دیگر قادر به تغییر این دین نیست.

 ما مواجه می‌شویم با حکم ارتداد که قتل و مرگ و قصاص و جنایت است.

 یعنی عناوینی را ما تحت عنوان حقوق بشر می‌شناسیم که در ادیان اصلا به رسمیت شناخته نمی‌شوند و حالا سعی می‌کنند به بدترین شکل رفتارهای وحشیانه ای را هم اتخاذ بکنند که حالا در باب این موضوع در قسمت های آتی بیشتر و بهتر و مفصل تر سعی می‌کنیم صحبت بکنیم و موضوعاتی که مرتبط هست.

 اما در همین پیش‌درآمد نقد ادیان باید با این موضوع مواجه شویم که مواجهه نقد ادیان با حقوق بشر.

 یعنی از یک سو شما مواجه هستید با ادیانی که تمامی حقوق بشر را زیر پا می‌گذارند.

 اصولا ما با ادیانی روبه رو هستیم که چیزی تحت عنوان حقوق نمی‌شناسد.

 اصولا ادیان موضوع مشخص شان تکلیف است.

 شما با خدایی روبه‌رو هستید که مدام برای انسان‌ها تکلیف مشخص می‌کند و حقی به آنها نمی‌دهد.

 اصولا مبحث حقوق و حقوق بشر یک زاییده تفکرات انسانی است، یک برساخت انسانی است و انسان به این نتایج رسیده که در نهایت بتواند برای خودش یک حقوقی تعریف کند و در نهایت هم به آن نوک پیکان برسد و حقوق بشر را تدوین کند و به آن پایبند باشد.

 اما وقتی شما مواجه می‌شوید با ادیان، حالا روبه‌رو می‌شوید با ادیانی که اصولا چیزی به اسم حق و حقوق برای انسان‌ها نمی‌شناسد.

 اگر هم بشناسد برای یک طایفه مشخصی از انسان‌ها که به عنوان مثال مرد باشند، باورمند به این ادیان باشند، باورمند به فلان مذهب مشخص باشند، حالا می‌توانند یک حقوق دست و پا بسته ای هم داشته باشن.

 اما باز هم این جماعت انتخاب شده و به نوعی سوگلی خدا هم بیشتر و بیشتر تکالیفی است که به دوششان نهاده شده.

 اما فارغ از این حالا شما با ادیان رو به رو هستید که دستاویزی به عنوان حقوق بشر هم دارن.

 حالا سعی میکنن سو استفاده از حتی همین عناوین حقوق بشری بکنن که ما در قسمت های عادی تحت عنوان آزادی بیان و توهین به مقدسات هم با اون رو به رو میشیم.

 حالا سعی میکنن از این موضوعات استفاده کنن و به نفع خودشون دایره قدرت رو بچرخونن.

 حالا سعی میکنن با آویزان شدن به موضوعات حقوق بشری نشون بدن که ما داریم زیر ظلم و ستم هستیم و حقوق ما داره زیر پا گذاشته میشه.

 ما روبه رو هستیم با واکنش های وحشیانه ادیان نسبت به نقدهایی که نسبت بهشون صورت میگیره.

 یعنی شما وقتی در دل همین حقوق بشر روبه رو میشید با عنوان هایی که انسان ها آزاد در بیان افکار خودشون هستن، آزاد در انتخاب باورها و اعتقادات خودشون هستن.

 شما روبرو میشید با ادیانی که به سادگی با حکم ارتداد میتونه انسان ها رو بکشه و از میان ببره.

 می تونه در قبال کسانی که ابراز عقیده ای کردن پیرامون باورهاشون میتونه اونها رو به مرگ محکوم کنه.

 همون اتفاقی که در جای جای دنیا در کشورهایی که باورمند به این اعتقادات هستند می افته.

 در کشور ما مثل ایران مثلا شما مواجه میشید با سب النبی.

 حالا اگر کسی به پیامبر اسلام چیزی گفت که اینها توهین دونستند میتونن به سادگی اینها رو بکشن، از میان ببرن، زجر بدن، شکنجه بدن بدترین رفتارها رو.

 شما اگر روبرو بشید با مردی که مثلا دیندار بوده و مسلمان زاده بوده اما باورمند هم نبوده حالا امروز اومده و سرش به سنگ خورده و مثلا خودش رو مسیحی دونسته.

 حالا شما مواجه میشید با اعدام کردنش به سادگی او رو میکشن.

 در ایران این اتفاق می افته.

 در افغانستان تحت حکومت طالبان می افته.

 در تمام کشور های وحشی که اینگونه تفکراتی دارن هم میتونه اتفاق بیوفته در دل گروه ها و شبه نظامیان و گروه های شبه نظامی که در خاورمیانه هم وجود دارند میتونه این اتفاقات بیوفته.

 ما مواجه هستیم با واکنش ادیان نسبت به نقدها که همواره وحشیانه بوده.

 مواجهه ای خونبار برای از میان بردن حتی نسبت به نقدهایی که به آرامی هم مطرح شده.

 یعنی شما حتی مواجه میشید با کسانی که خودشون رو روشنگران دینی می دونن حتی باورمند به اون عقاید هم هستن و با مطرح کردن فلان نقد نسبت به باورهای اسلامی مواجه میشن با حکم ارتداد، با حکم مرگ، با از میان برده شدن، با کشته شدن و موضوعاتی از این دست.

 پس موضوع مهم در زمینه این واکنش ادیان که در قسمت های آتی دربارش صحبت میکنیم مواجهه با حقوق بشر هست که خب سعی میکنم بیشتر و بهتر بسطش بدم در قسمت های آتی.

 در نهایت باید در این قسمت ما در باب پیشرفت هایی که در زمینه نقد ادیان اتفاق افتاده صحبت بکنیم که خب قاعدتا وقتی به صورت عینی بخوایم به جهان پیرامون خودمون نگاه بکنیم مواجه میشیم با اتفاقاتی که در دوران رنسانس و در نهایت با عصر روشنگری اتفاق افتاد.

 یعنی ما شاهد افکاری بودیم انتقاد هایی بودیم که قاعدتا از اون نقطه ابتدایی شروع شد و از دل خود ادیان نقدهایی شکل گرفت.

 نقدهایی به شدت نرم خویی که در نهایت ما رو به اون نقطه ای رسوند که شاهد بیان کردن دردها برای رسیدن به درمان ها باشیم که در نهایت شما روبرو بشید با کشور هایی که حالا سعی کردند با لائیسیته این قدرت رو و سیاست رو به نوعی از مباحث دینی جدا بکنند، قوانین رو قوانین زمینی بکنند، حالا سعی بکنند حقوقی برای انسان قائل بشن و در نهایت ما به پیشرفت هایی برسیم که به واسطه همین نقد ادیان شکل گرفته.

 یعنی اگر ما مواجه نمی شدیم با متزلزل کردن جایگاه ادیان در دل حکومت ها در دل جوامع مختلف، هیچ وقت به این نقطه ها هم نمی رسیدیم.

 هیچوقت روبرو با مثلا عنوانی مثل حقوق بشر هم نمیشدیم.

 هیچ وقت به نقطه ای نمی رسیدیم که به این فکر بکنیم که قوانین به واسطه روابط انسان ها شکل میگیره.

 باید در جریان باشه.

 با تغییر نوع زندگی انسان ها و روابط انسان ها باید این قوانین تغییر کنه و حالا شما شاهد قوانین عرفی باشید که از انسان ها برای انسان ها شکل میگیره.

 حالا شما مواجه بشید مثلا با ایران و اسلامی که در اون حاکم هست.

 شما شاهد قوانین 2500 ساله ای هستید که بدون تغییر در جای خودش خشک و فریز شده ایستاده و حاضر به هیچ نوع تغییر و دگرگونی در خود نیست.

 اما همین نقد ها بوده که در نهایت انسان رو به جایگاهی رسونده که حالا تفکر داشته باشه.

 حالا فکر بکنه که ما وقتی داریم زندگی میکنیم طی این هزار سال روابط ما، نوع زندگی ما، نوع احساسات ما، منطق ما، شرایط و عواملی که زندگی ما رو ساخت و تغییر کرده، خب قاعدتا باید این قوانین هم تغییر بکنه.

 در نهایت به واسطه همین نقد ها و پیشرفت در همین موضوع نقد ادیان بوده که ما به این جایگاه رسیدیم تا قوانین رو زمینی بکنیم، قوانین رو عرفی بکنیم، دربارشون فکر بکنیم و موضوعاتی از این دست رو به دست بیاریم.

 در نهایت در باب نقد ادیان سعی میکنیم در باب مفهوم نقد ادیان در این ویژه برنامه بیشتر صحبت کنیم.

 در قسمت های آتی سعی میکنیم کوتاه و موجز باشد و موضوع هم پیرامون خود نقد ادیان باشد چرا که من در ویژه برنامه های مختلف دیگری در باب این موضوعات صحبت کرده ام.

 در این انتها هم دوست دارم باهاتون مطرح کنم که اگر دوست دارید این صدا شنیده بشه این راه تغییر شکل بگیره می تونید آثار من رو با دیگران به اشتراک بگذارید.

 منظور از آثار هم خلاصه به برنامه ای به نام جان نمیشه.

 من بیشتر از این که بخوام برنامه ای به نام جان رو ضبط و منتشر کنم، آرا، افکار، عقاید و باورهای خودم رو تحت عناوین کتاب هایی به رشته تحریر درآوردم.

 تمامی این آثار به صورت رایگان در وبسایت جهان آرمانی در اختیار شما دوستان هست.

 میتونید با مراجعه به این وب سایت این آثار رو به صورت رایگان دریافت کنید و اگر دوست داشتید این صدا شکل بگیره این راه تغییر اتفاق بیفته می تونید اون رو هم با دیگران به اشتراک بگذارید.

 ممنون که همراه من بودید.

 من نیما شهسواری و این برنامه به نام جان در پناه آزادی.